ضد یخ

خنک کننده یا ضد یخ coolant مایعی است که، داخل یا در اطراف دستگاه یا موتور جریان می یابد، تا از ایجاد و تجمع گرمای بیش از حد جلوگیری کند. تا گرمای تولید شده توسط دستگاه، به دستگاه ها یا بخش های دیگر موتور که با آن در ارتباط هستند انتقال نیابد. و با انتقال یا تبادل با هوای محیط از بین بروند.

به عبارت دیگر، خنک کننده گرما را از موتور جذب می کند و سپس از طریق رادیاتور آن را به هوای محیط منتقل می کند. همچنین در زمستان با روشن کردن ماشین گرمای موتور را به داخل کابین انتقال می دهد. در این مایع خنک کننده بیشتر مواقع از آب به عنوان مایع پایه استفاده می شود، که ترکیبی از اتیلن یا پروپیلن گلیکول وآب، معمولاً در نسبت ۵۰/۵۰ است.

خنک کننده ایده آل دارای:

• ظرفیت حرارتی بالا
• ویسکوزیته کم
• قیمت مناسب
• غیر سمی
• فاقد واکنش شیمیایی است،که باعث ایجاد خوردگی سیستم خنک کننده نمی شود.

که معمولا ضد یخ نامیده می شود.

هدف از استفاده از خنك كننده ها كنترل دمای مایعات و قطعات مختلف موتور، در همه شرایط آب و هوایی است، که ممکن است موتور با آن مواجه شود. coolant یا مایع خنک کننده یک مایع ویژه است، با افزودنی هایی که دارد میتواند تا دمای بسیار پایین شکل مایع خود را حفظ کند (زیر ۰ درجه سانتیگراد). اما نبایددر دمای بسیار بالا تبخیر شود (بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتی گراد).
همچنین مایع خنک کننده اتومبیل بایستی دارای ph بالایی باشد. باید با خواص ضد خوردگی خود از تماس سطح فلزات با سایر قطعات موتور محافظت کند.
باید دارای خواص ضد خوردگی در تماس سطوح فلزی مختلف موتور از قطعات موتور محافظت نماید .

آیا خنک کننده همان ضد یخ است؟

در عمل یک مایع ضد انجماد با مقاومت بیشتر در برابر سرمای زیر صفر است. که به عنوان مایع خنک کننده مورد استفاده است. همچنین تمرکز محصول ضد یخ، به طور معمول بر اساس مهار کننده انجمادی به نام، گلیکول ساخته شده است. که باید با اضافه کردن آب به مقدار مناسب رقیق شود تا غلظت مناسب برای استفاده سیستم خنک کننده داشته باشد. مایع رقیق شده توسط آب معمولا خنک کننده coolant نامیده می شود.

این مایع خنک کننده باید در سطوح عملکرد بالاتری در مکان هایی با شرایط آب و هوایی بسیار سخت مورد بررسی قرار گیرد. خنک کننده (یا ضد یخ) موتور، در عین حفاظت از انجماد موتور، همزمان اجزای فلزی (آلومینیومی) موتور را در برابر خوردگی محافظت می کند.
همینطور نقش مهمی در حفظ تعادل حرارتی موتور با حذف گرما دارد. خنک کننده ظرفیت سیستم های مدرن کوچکتر و دمای عملیات و فشار نیز بالاتر است. استفاده بیشتر از مواد سبک وزن مانند آلومینیوم باعث افزایش خطر خوردگی می شود.

خواص و ویژگی های مهم مايع خنك كننده

۱- ضديخ بايد بتواند نقطه انجماد آب تا حداقل دماي ممكن در زمستان را کاهش دهد تا در آن دما یخ نزند.
۲-. دارای نقطه جوش بالا باشد، از طرفی در دماي بالا ایجاد رسوب نكند.
۳- به لحاظ شیمیایی و عملکردی، دارای پايداري مناسب و قابل قبول باشد.
۴- بر روي قطعات لاستيكی مصرفي مانند شیلنگ ها و اورینگ های موجود در سيستم اثر مخرب و نامطلوب نداشته باشد.
۵- فاقد خاصیت اشتعال یا آتش گرفتن باشد.
۶- فاقد اثر سمي باشد.

۷- بدون اینکه اثر نامساعدي روي تبادل حرارتي در سيستم خنك‌كننده باشد، انتقال حرارت بالای داشته باشد.
۸- بوي زننده و نا مطلوب نداشته باشد.
۹- در هنگام عملکرد و استفاده در سیستم تولید حباب (کف) نکند.
۱۰-در دمای پايين چسبندگی و گرانوری کمی داشته باشد.
۱۱-ضريب انبساط حرارتي کمی را دارا باشد.
۱۲- بالاترین میزان حفاظت در مقابل خوردگی در فلزات (خصوصاً آلومینیوم ) را داشته باشد.
۱۳- با توجه به امکان تماس با بدنه خودرو اثر نامطلوب روی رنگ بدنه نداشته باشد.

پرسش مهم در خصوص ضد یخ، بر چه اساسی ضد یخ انتخاب می شود؟

بهترین شاخص برای انتخاب ضد یخ خودرو از نظر ویدمگ توصیه هایی است که سازنده ارائه نموده است. اگر این شرایط ممکن نیست، توجه به دارا بودن علامت استاندارد ملی و استاندارد های معتبر بین المللی مهم است مانند ASTM D-1298 – ASTM D-1287
و … بهتر است برای رقیق کردن ضد یخ از آب دیونیزه با سختی کم و ph بالا استفاده شود.

نکته مهم دیگر نسبت آب و ضد یخ است که هرچه غلظت ضد یخ بیشتر باشد در دمای کمتری به نقطه انجماد می رسیم.

نکاتی در مورد ضد یخ

• کیفیت رنگ ضد یخ رابطه ای با کیفیت و کارایی آن ندارد.
• ضد یخ ها با برند و فرمولاسیون متفاوت را با هم اضافه نکنید. توجه داشته باشید که داشتن رنگ یکسان دلیلی برای یکی بودن کیفیت آنها نیست.
• آب مصرفی برای رقیق سازی ضد یخ دارای املاح و سختی کمی است (دیونیزه است)
• بهترین راهنما در مورد میزان اضافه کردن آب بر روی بسته بندی ضد یخ قرار دارد، برای بهترین نتیجه از آن تبعیت کنید.
• ضد یخ ها معمولاً در هنگام عملکرد و در هنگام رقیق سازی تولید کف نمی کنند. دلیل تولید کف ممکن است ورود هوا به سیستم در اثر نشتی باشد.