پمپ آب دستگاهی است که با ایجاد و افزایش فشار در مایعات و یا سیالات مختلف باعث بالا رفتن و یا پایین رفتن سیال می شود. این وسیله انرژی لازم برای ایجاد فشار در سیال را از یک الکتروموتور دریافت می کند. به طور کلی پمپ های آب یا سیستم های آبگیری تجهیزات کنترل آب هستند که با استفاده از پمپاژ، انواع مختلف آب را از سایت های ساختمانی، بستر رودخانه ها، چاه های معدن، شبکه های زیرزمینی مترو، تونل ها و حتی ساختمانهای مسکونی پمپاژ یا تخلیه می کنند.
برای بسیاری از سایت ها این سیستم ها در فصل بارندگی، دوره های باران شدید یا در مناطق طغیان کننده بسیار مهم هستند، زیرا آب های زیر زمینی و باران می توانند فقط در عرض چند ساعت، در کل سایت طغیان کنند و باعث فرسایش سطحی، آسیب ساختاری و خرابی شوند.
پمپ های آب انواع و اقسام مختلفی دارند، اما می توان آن ها را به دو طبقه بندی کلی پمپ های جا به جایی مثبت و پمپ های گریز از مرکز یا سانتریفیوژ تقسیم کرد که هر دوی آن ها خدمات یکسانی را ارائه می دهند، اما به روش دیگری کار می کنند.
مفهوم اصلی پمپ آب استفاده از موتور برای تبدیل انرژی چرخشی یا انرژی جنبشی و تبدیل آن به انرژی برای حرکت سیال یا جریان سیال (انرژی هیدرودینامیکی) است.
پمپ سانتریفیوژ یا گریز از مرکز با پروانه کار می کنند و عملکرد آن ها به این گونه است که مایعات از طریق پروانه چرخان وارد می شود و از طریق نیروی گریز از مرکز از طریق نوک های پروانه خارج می شود. روند این کار سرعت و فشار سیال را افزایش می دهد و آن را به سمت خروجی پمپ هدایت می کند.
عملکرد پمپ های جا به جایی مثبت به این گونه است که در سمت مکش و در سمت تخلیه خود به ترتیب دارای دو حفره انبساطی و کاهشی هستند و بر خلاف پمپ های سانتریفیوژ سرعت سیال را بالا نمی برند و سیال را به طور ثابت و یکنواخت از داخل محفظه خود به بیرون منتقل می کنند.
همانطور که اشاره شد پمپ ها دارای دو طبقه بندی کلی هستند و از آنجا که پمپ آب در کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند، این لیست از انواع پمپ آب، نشان دهنده استفاده نهایی از این دستگاه ها است:
همانطور که می دانید تمام پمپ آب عملکرد یکسانی انجام می دهند و هدف اصلی آنها انتقال سیالات از نقاطی به نقاط دیگر است. پمپ آب صنعتی با توجه به این که در صنایع مورد استفاده قرار می گیرد و در معرض تششعات محیطی بیشتری قرار دارد، در طرحی و ساخت آن ها از استاندارد های سخت گیرانه تری استفاده می شود. از موارد استفاده این پمپ ها می توان به استفاده آن ها در صنعت و تامین آب شهری، تقویت فشار آب ساختمان های بلند و آتش نشانی، آبیاری باغ، انتقال آب از راه دور، تهویه گرمایش و کنترل و چرخش هوا، افزایش فشار آب سرد و گرم و تجهیزات پشتیبانی و ... اشاره کرد.
پمپ آب خانگی نوعی پمپ کوچک هستند که به آن ها مینی پمپ نیز گفته می شود و برای مصارف خانگی مورد استفاده قرار می گیرد. این پمپ ها برای انتقال آب از مکان های عمیق، مصارف خانگی، صنعتی، آبیاری، کشاورزی و... نیز کاربرد دارند.
یکی از انواع پمپ های سانتریفیوژ یا گریز از مرکز، که به طور کامل زیر آب غرق می شوند، پمپ های کف کش هستند. مدل کارکرد پمپ های کف کش به این گونه است که یک موتور الکتریکی باعث به حرکت درآمدن پمپ می شود و با این حرکت پمپ، انرژی جنبشی سیال یا همان مایعی که قرار است توسط پمپ پمپاژ شود افزایش پیدا می کند و باعث پمپاژ سیال به بیرون می شود.
از پمپ کف کش برای آبیاری مزارع کشاورزی، مصارف مسکونی، پمپ کف کش چاه آب، انتقال سیالات مختلف صنایع غذایی و دارویی، انتقال آب مخازن و استخرها، تخلیه پساب‌های فاضلاب (با غلظت کم)، انتقال آب تمیز و صاف، استفاده در فواره‌ها و تخلیه پساب‌های ناشی از باران استفاده می شود.
به پمپ هایی که کاربردشان انتقال آب های غلیظ یا آلوده که در خود دارای نا خالصی هایی مثل لجن غلیظ و یا مواد خورنده و ... است، پمپ لجن کش می گویند. این پمپ ها در گروه پمپ های گریز از مرکز قرار می گیرند که به همراه یک شفت عمودی شده اند. لجن کش ها از نوع پمپ های مستغرق هستند که باید کاملا در سیالی که می خواهد پمپاژ شود غرق گردند.
بوستر پمپ یک سیستم آبرسانی است که وظیفه آن اعمال فشار مناسب با دبی جریان خروجی است که فشار آب داخل لوله ها را تنظیم می کند. در این پمپ آب از چند الکتروموتور استفاده شده است.
پمپ های طبقاتی همانطور که از نام آن ها پیداست درون خود از چند پروانه معمولا از 2 تا 6 عدد که بسته به نوع پمپ متغیر است، استفاده می کنند که باعث افزایش فشار سیال خروجی می شوند. پمپ آب طبقاتی استفاده متعددی از قبیل تامین آب ساختمان، بوستر پمپ های آبرسانی و آتش نشانی، تامین فشار خط لوله، تامین آب گلخانه، پرورش آبزیان و طیور، مصارف صنعتی و معدنی، و سیستم های تهویه مطبوع و ... دارد.
پمپ های تاسیساتی جزو مهمترین پمپ های تولید شده توسط تولید کننده گان است که موارد استفاده زیادی دارند. از سری پمپ های آب تاسیساتی برای آپارتمان های تجاری، اداری، مسکونی و کارخانجات استفاده می شود.
این نوع از پمپ ها، پمپ های گریز از مرکزی بوده که دارای دبی بالا برای خامشو کردن آتش هستند.
پمپ شناور از انواع پمپ های سانتریفیوژ طبقاتی مستغرق بوده که جهت استخراج آب تمیز از چاه و افزایش فشار برای کاربردهای زراعی و صنعتی و غیره استفاده می گردد. به عبارتی به پمپ شناوری که با الکتروموتور شناور کوپل شود، الکتروپمپ شناور گویند. پمپ های شناور و الکتروپمپ ها برای پمپاژ آب از چاه به سطح زمین و برای مصارف آب شرب و آب کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند و در دو نوع پمپ شناور تک فاز و سه فاز تولید می شوند.
پمپ های پیستونی از انواع پمپ های جا به جایی مثبت هستند که از انواع و کاربردهای آن می توان به پمپ پیستونی فشار قوی، پمپ پیستونی دبی متغیر و یا پمپ پیستونی کارواش اشاره کرد.
از این نوع پمپ آب برای پمپاژ آب درون کولر ها استفاده می شود و جزو کاربردی ترین وسیله کولر های آبی محسوب می شود.
موتور پمپ وظیفه انتقال آب در محل هایی که دسترسی به برق شهری ندارند را برعهده دارد. از دو بخش موتور و پمپ تشکیل شده که توسط کوپلینگ و شاسی بهم متصل شده اند. براساس نوع سوخت به انواع دیزلی و بنزینی تقسیم می شود.
برای انتخاب یک پمپ آب متناسب با نیاز خود موارد مهمی را باید مد نظر بگیرید که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم. در ابتدا باید به این نکته توجه کنید که پمپ آب را برای انتقال چه سیالی می خواهید. زیرا اگر سیال مورد نظر شما برای پمپاژ، دارای موادی خورنده باشد باعث سایش زود رس پمپ آب می شود. به همین دلیل ضروری است که ترکیب شیمیایی محیط مورد پمپاژ، گرانروی آن و وجود احتمالی اجزای جامد را بدانید.
