انتخاب روغن موتور مناسب

روانكاري  به عنوان علم تسهيل حركت نسبي سطوح در تماس با يكديگر تعريف شده است. روانكار ماده اي جامد، نيمه جامد، مايع و يا گاز است كه براي كاهش اصطكاک بين دو سطح در بين آنها قرار مي گيرد. روانكارها را در يک نگاه كلي مي توان به دو دسته روانكارهاي خودرو و روانكارهاي صنعتي تقسيم كرد:

روانكارهاي صنعتي به سه دسته عمده روغن هاي صنعتي، گريسها و روانكارهاي ويژه تقسيم ميشوند.

روغن موتور

روغن موتور از دو جزء تشكيل شده است:  

1- روغن پايه 

 2– ادتيو  یا  افزودنی

روغن پايه موجب ميشود كه روغن موتور، روانكاري قسمت هاي متحرک را انجام دهد تا اصطكاک كاهش يابد. ولي از آنجاييكه روغن به تنهايي براي حفاظت موتور كافي نميباشد، بنابراين از مواد ديگري به منظور جلوگيري از خراب شدن روغن پايه تحت شرايط دمايي موتور و هم چنين حفاظت بيشتر موتور استفاده مي نمايند.

مواد افزودني روغن موتور

1. ادتيوهاي پاک كننده : براي پاكيزه نگهداشتن موتور استفاده ميشود، چون آلودگيهاي مختلف را در حالت معلق نگه ميدارد و مانع از نشستن آنها بر روي قطعات موتور مي شود.
2. بازدارندههاي خوردگي و زنگزدگي: موتور را از آب و اسيدهاي تشكيل شده محافظت مي نمايد.
3. آنتي اكسيدانها: از اكسيداسيون روغن و درنهايت تشكيل لجن جلوگيري مي نمايد.
4. مواد ضد سايش: يک فيلم روي سطح فلز تشكيل ميدهند تا از برخورد فلز – فلز جلوگيري نمايند.
5.  اصلاح كننده هاي ويسكوزيته و كاهشدهنده انتظار ريزش: به جريان روغن موتور كمک ميكند.

روغن هاي موتوري از لحاظ گرانروي  به دو گروه دسته بندی ميشوند:

مقاومتي كه يك روغن نسبت به جاري شدن به علت اصطكاك داخلي مولكول هاي آن از خود نشان مي دهد، گرانروي (ويسكوزيته) ناميده مي شود.

1. روغن مونو گريد : روغني است كه توانايي كار كردن در دماي بالا يا پايين را دارد.
2. روغن مالتي گريد  : اين روغن ها كه به چهار فصل معروف ميباشند، توانايي كاركرد در دماي بالا و پايين را توامان دارا هستند.

روغن هاي تک درجه اي مانند 20 ، 30 ، 40 ،در موتورهاي جديد منسوخ شده است و روغن هاي مالتي گريد، امروزه كاربردي غالب دارند. روغن هاي چند درجه اي كه با حرف  W ) نشانه زمستان( و دو عدد واقع در چپ و راست مشخص مي شوند، مانند 42 W 52 ، 15 W 22 از لحاظ كاري مناسب تمام فصول هستند. عدد سمت چپ W ، معياري از گرانروي  روغن در دماي پايين و عدد سمت راست، گرانروي در درجه حرارت بالا را نشان مي دهند. گرانروي روغن معمولاً در دماي40 و 100 درجه سانتي گراد اندازه گيري مي شود. در طبقه بندي انجمن نفت آمريكاAPI براي نشان دادن سطح كيفيت روغن موتور از يک نشان دو حرفي استفاده ميشود. حرف اول نشاندهنده نوع موتور است، يعني خودروهاي بنزيني در گروه S و خودروهاي ديزلي در گروه C ) خودرو هاي تجاري( طبقه بندي مي شوند. حرف دوم در هر دسته ارائه دهنده كارايي آن طبقه است، به عبارت ديگر سطح كيفيت روغن   با بالا رفتن حروف الفبا افزايش مي يابد. به اين مفهوم كه حرف A پايين ترين سطح كارآيي را نشان مي دهد و با بالا رفتن حروف، سطح كارآيي نيز افزايش خواهد يافت.

دو عامل مهم براي شناسائي و انتخاب روغن موتور وجود دارد

-سطح كيفيت يا استاندارد روغن ، مثل :    API SG / CD

-درجه گرانروي روغن ،  مثل:  SAE 20 W 50

اين دو عامل زبان مشترك بين سازندگان خودرو ، توليدكنندگان روغن و مواد افزودني و مصرف كنندگان است .

-سازنده خودرو ، روغن مناسب رابه كمك علائم مربوط به دو عامل فوق در دفترچه راهنماي خودرو معرفي مي كنند.

-توليدكنندگان روغن علائم مذكور را روي ظروف روغن مي‏نويسند.

-مصرف كننده به كمك دفترچه راهنما و نوشته هاي روي ظرف ، روغن مناسب را شناسائي ، انتخاب و مصرف مي كند.

سطح كيفيت Performance Level

سطح كيفيت يا سطح كارآئي‏ نشان‏دهنده چگونگي استاندارد روغن است. در واقع سطح كيفيت هر روغن موتور (كه با علائم خاصي معرفي ميشود) معين ميكند كه آن روغن براي چه موتوري و چه خودروئي( چه مدلي و با چه سوختي و … ) مناسب است. 

مثال: API SJ

سطوح كيفيت API براي روغن موتورهاي بنزيني